SP OŁAWA

Dziś 2 Maja i Dzień Flagi RP! Uczcijmy biało-czerwoną w powiecie oławskim wspólnie, chociaż w tym roku wyjątkowo tylko w Internecie. Święto obchodzimy w naszym kraju od 2004 roku, i choć wydaje się, że o polskiej fladze wiemy już wszystko, warto przypomnieć znaczenie jej barw oraz najistotniejsze zasady prezentacji tego ważnego symbolu.

Jak wiadomo, w tym roku nie są możliwe oficjalne, tradycyjne obchody majowych świąt, podobnie jak wcześniej Wielkanocy, z fizyczną obecnością i udziałem mieszkańców, ze względu na wciąż rozprzestrzeniającą się pandemię koronawirusa, więc Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej w powiecie oławskim wspólnie z Państwem świętujemy za pośrednictwem Internetu.

Pomimo łagodzonych obostrzeń, nadal obowiązuje zakaz zgromadzeń, więc imprezy plenerowe nie odbywają się w formule, do której przywykliśmy. Dlatego też obchodzony dziś Dzień Flagi RP 2020 nie organizujemy w dotychczasowym formacie. Nie oznacza to jednak, że nie mamy możliwości uczczenia biało-czerwonej. Czynimy to w inny sposób niż dotychczas.

Dzień Flagi RP przenosimy w tym roku do Internetu

Zdrowie i bezpieczeństwo uczestników uroczystości jest priorytetem. Dzisiaj, w godzinach popołudniowych zaprezentujemy nasze video za pośrednictwem mediów internetowych Starostwa Powiatowego w Oławie - strony internetowej powiatu www.starostwo.olawa.pl oraz profilu www.facebook.com/starostwo.olawa.

W trwający weekend, rozpoczynający wiosenny maj, jak co roku ulice i place są przybrane setkami flag. Wielu Polaków zdecydowało się na udekorowanie swoich okien i domów. Ale najlepiej pozostańmy w swoich domach, w ten sposób pomagając lekarzom w walce z niewidzialnym wrogiem - wirusem, a swój patriotyzm, który nosimy w sercach, wyraźmy w inny sposób! Dlatego gorąco zachęcamy do spędzenia tego święta razem z nami - w sieci - a także wstawiania swoich zdjęć z Flagą RP na facebooku, w tematycznym poście, z których najciekawsze nagrodzimy.

Patriotyzm jest naturalnym uczuciem każdego obywatela, miłością do wolności, Ojczyzny, własnego języka. Wyrażamy go poprzez symbole. Tym najważniejszym jest właśnie flaga państwowa. Aby nadrobić wielopokoleniową lukę w wiedzy o fladze państwowej RP, naszym najpowszechniej stosowanym symbolu narodowym, ustanowiony został w 2004 roku przez Sejm RP Dzień Flagi, który od tej pory jest obchodzony w dniu 2 maja. Ustawa zniosła ograniczenia używania flagi państwowej, wprowadzone w PRL, w celu niedopuszczenia do demonstracji i protestów pod barwami narodowymi, przeciw ówczesnej władzy. Święto dzieli datę z Dniem Polonii i Polaków poza granicami kraju, ustanowiony w uznaniu wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność, przywiązanie do polskości i pomoc krajowi w najtrudniejszych momentach.

Drugiego maja oddajemy cześć „biało-czerwonej”, ale również mamy w tym dniu na uwadze pozostałe symbole państwowe: Orła Białego i hymn - Mazurka Dąbrowskiego, które określają naszą tożsamość, jednoczą i świadczą o naszej podmiotowości. Dlatego winni im jesteśmy szacunek i odpowiednie traktowanie.

Dlaczego 2 maja?

2 maja, na mocy nowelizacji ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej z 20 lutego 2004 r., Sejm ustanowił Dzień Flagi RP. Obchodzimy je zatem pomiędzy świętem 1 maja (zwanym Świętem Pracy) i 3 maja (Świętem Narodowym 3 Maja). Są dwa powody historyczne, dla których ustanowiono Dzień Flagi RP właśnie na 2 maja. Po pierwsze, to właśnie 2 maja 1945 roku zdobywający Berlin żołnierze z 1. Dywizji Kościuszkowskiej zatknęli polską flagę na kolumnie zwycięstwa w parku Tiergarten, w Berlinie. Wydarzenie to stało się poniekąd symbolem końca II wojny światowej w Europie. Po drugie, w czasach PRL, 2 maja obywatele mieli nakaz zdejmowania flag, aby nie były wywieszone podczas nieuznawanego przez władze święta 3 Maja.

Dlaczego biało-czerwona?

Polskie barwy narodowe kształtowały się na przestrzeni wieków i mają, jako jedne z nielicznych w świecie, pochodzenie heraldyczne. Wywodzą się z barw herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W symbolice polskiej biel flagi pochodzi od bieli orła, będącego godłem Polski, i bieli Pogoni – rycerza galopującego na koniu – godła Litwy. Oba te godła znajdują się na czerwonych tłach tarcz herbowych. Barwy naszej flagi symbolizują więc tradycje Rzeczypospolitej Obojga Narodów - związku państw, który powstał drogą pokojową i przetrwał ponad 400 lat, tworząc nową jakość naszego państwa i narodu, a jego podstawy były zbliżone do współczesnej nam Unii Europejskiej, której jesteśmy członkiem od 1 maja 2004 roku.

Wielonarodowa Unia Polsko - Litewska obejmowała ogromny obszar ówczesnej Europy, w szczytowym okresie około miliona kilometrów kwadratowych. Żyli tu Polacy, Litwini, Białorusini, Rosjanie, Ukraińcy Rosjanie, Żydzi, Tatarzy ludzie o różnych przecież religiach i kulturach. Przez wiele wieków żyli w zgodzie, nie było tutaj wojen religijnych. Panowała pewnego rodzaju demokracja i tolerancja. Królowie byli zatwierdzani przez sejm, lub wybierani przez sejmy elekcyjne. Polska i Litwa jako Rzeczypospolita Obojga Narodów tworzyły jedną całość. Prowadziły wspólną politykę zagraniczną i obronną. Miały jednak swoje niezależne struktury władzy i własną armię.

W tym roku obchodzimy 610 rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Ta bitwa, do dziś jest jednym z symboli Unii Polsko - Litewskiej zawartej 25 lat wcześniej w Krewie. W wyniku tej umowy zawartej w 1385 roku powstało nowe państwo i trzeba było zaznaczyć ten fakt w nowym herbie. Symbolem tej unii są też nasze biało-czerwone barwy narodowe. Od tej pory Orzeł Biały na czerwonej tarczy, otrzymał sąsiedztwo Litewskiej Pogoni, to jest białego jeźdźca na białym koniu z podniesionym mieczem, także na czerwonej tarczy herbowej. Taki herb widnieje miedzy innymi na wieży Zamku Królewskiego, na Kolumnie Zygmunta w Warszawie, na kolumnie pomnika Adama Mickiewicza we Lwowie oraz w Bibliotece Watykańskiej nad obrazem Matejki Wiktoria Wiedeńska. Polacy i Litwini utworzyli w Europie Środkowej państwo kierujące się podobnymi zasadami, jak Unia Europejska, gdy dwa jakże różne społeczeństwa łączyły się na zasadzie ”wolni z wolnymi” i „równi z równymi”.

Czterodzielna czerwona tarcza herbowa z umieszczonymi na niej przemiennie godłami Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego była herbem tego wspólnego państwa przez ponad 500 lat. To właśnie od barw tego herbu uproszczonego przez Joachima Lelewela do dwudzielnej tarczy herbowej w „słup” wzięły się nasze barwy narodowe.

W czasie trwania Powstania Listopadowego w dniu 7 lutego 1831 roku Sejm Królestwa Polskiego uchwalił specjalną ustawę normującą polskie barwy narodowe: „Izba senatorska i poselska po wysłuchaniu wniosków komisji sejmowych zważywszy potrzebę nadania jednolitej oznaki pod którą winni łączyć się Polacy postanowiły i stanowią:

Artykuł 1. Kokardę narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego to jest kolor biały i czerwony.

Po jego upadku te biało-czerwone barwy przejęte od wojska stały się symbolem państwa, które przestało istnieć i symbolem narodu, który pod nimi wybijał się na niepodległość. Stały się prawdziwie narodowe. Unia Polsko-Litewska była wkładem Polaków i Litwinów w pokojowe jednoczenie Europy.

Każdy Polak i każda Polka wie, że biały i czerwony to kolory ich kraju. Można je spotkać wszędzie – na gmachach urzędowych, na ulicach, podczas zawodów sportowych… Biało czerwona flaga - te dwa pasy są dla całego narodu wielkim symbolem jednoczącym nas wszystkich. Pod tymi barwami narodowymi walczyli żołnierze i powstańcy, sławili je artyści i poeci. Biały i czerwony są naszym wspólnym dziedzictwem, o które dbamy od najmłodszych lat. Zgodnie z zasadami heraldyki, barwy są odwzorowaniem kolorystyki godła narodowego. Są również odzwierciedleniem polskich cech. Kolor biały symbolizuje czystość, natomiast czerwień oznacza odwagę i waleczność.

Jakie barwy ma flaga Polski?

Biały i czerwony, to oczywiste. Natomiast sprecyzowanie odcieni stanowi wyzwanie. Z pomocą przychodzi wtedy „Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych”. Właściwe kolory są przedstawione w postaci współrzędnych trójchromatycznych barw. Wynika z nich, że biały nie jest czystym śnieżnobiałym, a kolor czerwony to karmazyn, czyli ciemna czerwień. Ciekawostką jest, że nie zawsze tak było – choć pierwszy opis flagi z 1921 roku wprowadzał karmazyn (o odcieniu nieco jaśniejszym od współczesnego), to od 1927 roku, przez ponad 50 lat obowiązywał cynober, czyli czerwony wpadający w pomarańczowy. Wybór barw flagi jest odwzorowaniem kolorów chorągwi polskiej, białego orła na czerwonym tle, oficjalnego symbolu państwa już od średniowiecza. Znak w godle, czyli orzeł, jest ważniejszą jego częścią niż tło, dlatego kolor biały jest na górze, a czerwony na dole (i dlatego poprawnie mówi się, że flaga jest biało-czerwona). Jeśli barwy zawieszone są w układzie pionowym, to biały umieszcza się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu.

Barwy narodowe – określone ustawowo barwy danego państwa. Jest wiele form ich eksponowania. Są noszone na przykład w klapie płaszcza, marynarki lub żakietu w formie kokardy narodowej, w Polsce: biało-czerwonej. Biel umieszczona jest w środku, czyli w sercu kokardy, a czerwień na zewnątrz. Na ubraniu barwy narodowe można nosić także w formie wstążki lub kokardy.

Flaga państwowa – flaga, której mogą używać zarówno władze i instytucje państwowe, jak również obywatele i instytucje prywatne. W Polsce nazwę taką nosi flaga o dwóch pasach poziomych równej szerokości, białym u góry i czerwonym u dołu. Długości boków flagi powinny przedstawiać proporcje 5:8. Stosunek ten ustaliła „Ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej” i obowiązuje on do dziś. Przykładowo, gdy flaga ma 1 metr wysokości, to musi mieć 1,6 metra szerokości. Jeśli tak nie jest, to biały i czerwony stanowią barwy narodowe, ale nie flagę. Co więcej, zgodnie z ustawą, dla miana flagi, prostokąt musi być umieszczony na maszcie.

Flaga państwowa z godłem – nazwa jednej z dwóch polskich flag państwowych. Ma dwa pasy poziome – u góry biały, u dołu czerwony i herb Rzeczypospolitej Polskiej, nazywany obecnie godłem państwowym RP, pośrodku pasa białego. Flagi tej mogą używać jedynie polskie przedstawicielstwa i misje (także wojskowe) za granicą, statki morskie, kapitanaty i bosmanaty portów, lotniska i lądowiska cywilne oraz cywilne samoloty podczas lotów za granicą.

Flaga mocowana jest do liny, za pomocą której wciąga się ją na maszt. Flagi niesione podczas marszów, wywieszane z okien oraz mocowane na słupach i latarniach ulicznych mają płat przymocowany do drzewca. Jak wyżej wskazaliśmy, flaga różni się od barw narodowych określonymi proporcjami – w Polsce jest to 5:8. Z kolei barwy narodowe mogą być dowolnej długości i szerokości, ale szerokość obu pasów musi być taka sama.

Jak eksponować flagę?

Symbole narodowe należy otaczać czcią i szacunkiem. To podstawowa zasada, z której wywodzą się pozostałe. Flagi zwykle pojawiają się na budynkach z okazji uroczystości państwowych. Możemy też użyć symboli narodowych dla uczczenia ważnych wydarzeń w życiu prywatnym, bo dawne zakazy z czasów PRL zostały zniesione. Wywieszana flaga powinna być czysta i wyprasowana. Nie wolno dopuścić, by materiał był brudny, podarty, postrzępiony, spłowiały lub pomazany. Podnosząc flagę należy pamiętać, by umieścić ją na szczycie masztu. Ważne jest, aby nie dopuścić do sytuacji w której flaga, dotyka podłoża, albo jest zamoczona w wodzie. Kiedyś uważano, że położenie flagi na ziemi symbolizuje poddanie się. Rzeczą oczywistą jest, że zawsze trzeba sprawdzić, czy kolejność barw jest właściwa, czyli biały na górze, czerwony na dole. Starannie umocowana flaga nie powinna ulec zerwaniu. Jeżeli owinie się wokół masztu, trzeba ją rozplątać.

Na fladze państwowej RP nie wolno umieszczać żadnych napisów i żadnego rodzaju rysunków. Dla kibiców sportowych zaskakująca może być zasada, że za niegodne symbolu narodowego uznaje się także umieszczanie na fladze czy godle jakichkolwiek napisów, rysunków, czy obrazków. Co więcej na drzewcu nie wolno umieszczać dekoracji, ani znaków reklamowych. Pamiętajmy, flaga Rzeczypospolitej Polskiej składa się z dwóch poziomych pasów równej szerokości, białego u góry i czerwonego u dołu, w proporcjach 5:8. A zatem powszechny zwyczaj umieszczania wspomnianych napisów i rysunków przez kibiców obserwujących zawody sportowe jest dopuszczalny wyłącznie na barwach narodowych. Te ostatnie nie mają określonych proporcji. Istnieje też wiele innych form eksponowania barw narodowych np. poprzez noszenie ich w postaci biało-czerwonej kokardy narodowej w klapie płaszcza, marynarki lub żakietu.

Jak postępować, gdy flaga jest zniszczona?

Jeżeli flaga uległa uszkodzeniu lub odbarwieniu, powinna zostać zniszczona w sposób godny. Za destrukcję z zachowaniem szacunku uznaje się rozdzielenie barw i niepubliczne spalenie. Obywatele Polski nie powinni dopuścić do sytuacji, by flaga, nawet prosta, papierowa, była porzucona na ulicy, czy wyrzucona na śmietnik. W ustawie zapisano, że Symbole RP nie mogą być umieszczane na przedmiotach przeznaczonych do sprzedaży, lecz dozwolone jest ich umieszczanie w „formie stylizowanej lub artystycznie przetworzonej”, ale tak, aby flagi lub godła nie ośmieszał. Pośrednio z tego wynika fakt, że nie umieszcza się ich na przedmiotach jednorazowego użytku, np. chusteczkach, czy serwetkach. Jeżeli ktoś nosi na ubraniu któryś z symboli państwowych, to uszanowanie go polega na godnym zachowaniu.

Jak uporządkować kilka flag?

Na terenie RP flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej ma zawsze pierwszeństwo przed wszystkimi innymi flagami. Jeśli eksponuje się na masztach więcej flag, flagę państwową RP podnosi się (wciąga na maszt) jako pierwszą i opuszcza jako ostatnią.

Symbole państwowe innych państw należy traktować z takim szacunkiem, jakiego oczekujemy od innych w stosunku do polskich symboli państwowych. Wywieszając flagi kilku państw i organizacji trzeba zadbać o to, by każda miała swój drzewiec, i by wszystkie były tej samej wysokości. Flaga Polski w kraju powinna zajmować pozycję uprzywilejowaną, zgodnie z zasadami heraldyki. Z faktu, że prawa heraldyczna to w rzeczywistości lewa obserwatora, zwykle trudność sprawia pytanie, którą flagę umieścić z której strony. Dla uproszczenia można posłużyć się perspektywą widza stojącego przed wejściem do budynku, przed którym znajduje się rząd masztów. Jeżeli są dwa lub cztery, symbol Polski zajmie pierwsze miejsce od lewej. Jeżeli są 3, to pozycją uprzywilejowaną jest środek. W przypadku większej ilości eksponowanych flag stosuje się zasady protokołu dyplomatycznego. Kolejne miejsca po polskiej zajmują (w tej kolejności): flaga innego państwa, województwa, powiatu, gminy, Unii Europejskiej, organizacji międzynarodowej, służbowa (policji, straży pożarnej itp.), firmowa (organizacji, uczelni, szkoły, klubu sportowego itp.) i na końcu okolicznościowa (związana z wydarzeniem).

W dniach żałoby narodowej flaga państwowa RP podniesiona jest do połowy masztu. Na maszt stojący wciąga się ją rano na sam szczyt i po chwili powoli opuszcza do połowy wysokości. Wieczorem podnosi się ją na szczyt masztu, po czym powoli całkowicie opuszcza i zdejmuje.

Dziś każdy ma prawo używać barw RP, w szczególności w celu podkreślenia znaczenia uroczystości, świąt lub innych wydarzeń, pod warunkiem zachowania odpowiednich czci i szacunku. Kodeks Karny zawiera przepisy dotyczące ochrony symboli narodowych. Za publiczne znieważenie, uszkodzenie lub usunięcie flagi czy godła grozi grzywna, kara ograniczenia albo pozbawienia wolności.

Każde państwo, uznane na arenie międzynarodowej czy nieuznane, posiada własną flagę, co daje setki wzorów. Najbardziej podobne do polskiej są flagi Indonezji i Monako, które są czerwono-białe. Ponad 50 krajów świata obchodzi święto na cześć swoich barw państwowych (Polska od 2004 roku). Istnieje także specjalna nauka zajmująca się flagami, znakami wojskowymi, terytorialnymi, itp. Nazywa się weksylologia – od łacińskiego vexillum, czyli sztandar, chorągiew. Uznaje się ją za dyscyplinę pomocniczą historii powiązaną z heraldyką.

- Tematyka patriotyczna jest niezwykle istotna, szczególnie w dzisiejszych czasach, warto ją upowszechniać – podkreśla starosta Zdzisław Brezdeń. - W życiu każdego narodu są takie chwile, które zmuszają do zatrzymania się w codziennym biegu, zastanowienia się i odszukania w sobie tych pokładów uczuć, zbliżających wszystkich Polaków, które czynią z nas jeden naród. Pojęcie patriotyzmu przybiera na znaczeniu w takich dramatycznych sytuacjach, jak dzisiejsza, związana z zarazą XXI wieku – pandemią koronawirusa. W czasie jej trwania, pomimo konieczności zachowania fizycznego dystansu, jesteśmy razem. Wspólnie uda nam się przetrwać trudne chwile. Solidarność to jedna z najważniejszych wartości międzyludzkich, szczególnie bliska Polakom. Gdy trzeba, to potrafimy się zjednoczyć i wspólnie zmierzyć z kryzysem. W tym ciężkim dla nas czasie jest bardzo ważne, abyśmy wrócili myślami do przeszłości, wskrzesili dumę ze swojej narodowości, pokazali patriotyzm i przywiązanie do tradycji.

Wiele ważnych informacji oraz ciekawostek zostało zaprezentowanych w miniprzewodniku "Biało-Czerwona" - patrz w załączniku po lewej stronie, lub kliknij ten link, aby przeczytać.

2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej z tej okazji zachęcamy wszystkich mieszkańców powiatu oławskiego do wywieszenia flag na budynkach domów jednorodzinnych oraz na balkonach bloków, aby uczcić ten dzień.

Zawieśmy biało - czerwoną i w ten sposób podziękujmy wszystkim służbom, które dbały i dbają o bezpieczeństwo Polaków.